czwartek, 12 marca 2009

Odrodzenie

Troszkę na temat odrodzenia...
Odrodzenie, renesans, ważna epoka literacka i kulturalna w Europie i w Polsce między średniowieczem i barokiem. Odrodzenie zrodziło się we Włoszech w XIV w. i trwało do XVI w., w XV w. rozpowszechniając się w wielu krajach Europy.W Polsce rozkwit odrodzenia przypada na XVI w. Tzw. okres prerenesansowy (XV w.) współtworzyli dyplomaci dworu Jagiellonów i magnaci podróżujący na Zachód oraz przybysze stamtąd, jak F. Buonacorsi zwany Kallimachem, który został wychowawcą królewskich synów. Przeszczepiali oni na grunt polski nowy styl życia oraz renesansową literaturę.Coraz większe znaczenie miał w piśmiennictwie język polski, choć posługiwano się nadal łaciną, jako międzynarodowym językiem pisarzy i uczonych, np. A. Frycz Modrzewski używał jej w całej swojej twórczości. Duży wpływ na życie literackie i umysłowe wywarła reformacja, a także kontrreformacja, w związku z czym ukazało się m.in. wiele przekładów Starego i Nowego Testamentu (Pismo Święte) oraz mnóstwo pism polemicznych, nierzadko podważających ustalone autorytety i dogmaty.W twórczości literackiej pojawili się przedstawiciele mieszczaństwa, jak Biernat z Lublina, autor Żywota Ezopa, Jan z Koszyczek czy Jan z Sącza. Pisarze tacy jak M. Rej wprowadzili aktualną tematykę społeczną i obyczajową (Krótka rozprawa między...Panem, Wójtem a Plebanem, Żywot człowieka poczciwego), przenieśli też na polski grunt na wysokim poziomie artystycznym doświadczenia kultury antycznej i śródziemnomorskiej, np. J. Kochanowski.Rozwijała się historiografia (M. Bielski, B. Paprocki - autor herbarzy, M. Stryjkowski i in.). Łukasz Górnicki, posługując się dziełem B. Castiglionego, uczył w Dworzaninie polskim (1565) dobrych manier.Na dworze Zygmunta I Starego, po poślubieniu przez niego Bony, zaznaczyły się silne wpływy włoskiego renesansu. W ostatniej fazie odrodzenia pojawili się wybitni twórcy zwiastujący nadejście baroku, jak Sz. Szymonowic czy wcześniej M. Sęp Szarzyński.W okresie odrodzenia literatura polska uczyniła ogromny postęp, stając się twórczością nowoczesną i w najlepszych swoich przejawach w pełni europejską.
źródło : "historia i społeczeństwo, podręcznik dla klasy VI szkoły podstawowej wydawnictwo GWO , wikipedia.pl, elektroniczna encyklopedia WIEM

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz